Dag Meta, het waren zesenhalf mooie jaren

Het is vrijdagochtend 23 maart en Meta Neeleman zit in haar werkkamer achter de computer. Het is de laatste werkdag van de vrouw die ruim zes jaar Orpheus met hart en ziel diende. Toen ze begon waren de cijfers dieprood gekleurd. Omringd met een zwarte rand van bijna 900.000 euro in de min. Anno nu zit er weer vet op de botten in de vorm van 300.00 euro. Haar missie is geslaagd en haar taak zit erop. Meta laat een gezond en soepel functionerend bedrijf achter. Een interim-directeur is daardoor niet nodig. Al vraagt de congressen- en evenementenpoot meer tijd dan ze had gehoopt en verwacht. Maar ze is optimistisch gestemd. ,,Het gaat helemaal goed komen.”

Natuurlijk is het niet allemaal hosanna. Ze kende zware tijden toen ze tijdens een drastische reorganisatie mensen moest ontslaan. Dat kostte een kwart van het hele personeelsbestand z’n baan. Daar heeft ze wakker van gelegen. Voor de rest was er met haar nachtrust niks mis. ,,Het kon niet anders, het was ook mijn opdracht, maar het ging wél om mensen met gezinnen of mensen die hier heel lang hebben gewerkt. Een klein deel daarvan kon blijven, maar onder andere voorwaarden.”

Je hebt schouwburgdirecteuren voor het leven, maar Meta Neeleman is geen geboren theaterbeest. Een jaar geleden speelde ze voor het eerst met de gedachte om van baan te veranderen, een nieuwe uitdaging aan te gaan. Een kreet die je vaker hoort als er elders wat meer wordt geboden. In het geval van Meta Neeleman gaat dat niet op. ,,Ik had weer iets nodig om zeg maar wakker van te liggen. Ik ben van mening dat je op het juiste moment weg moet gaan. Ook om irritaties te voorkomen. Mits er wat moois voorbij zou komen. En dat kwam. Ik hoorde van een vacature en ik heb me gemeld. Ik kan hier met een goed gevoel weggaan. Mijn opdracht heb ik uitgevoerd. Het gaat weer goed met Orpheus. Dat is niet alleen de verdienste van allen die hier werken, maar dat heeft ook met het economische klimaat te maken. Mensen zijn weer bereid een kaartje te kopen. Het gaat goed met Orpheus. Na dit lopende seizoen heel goed zelfs, want het ziet er naar uit dat de musical The Fiddler on the Roof in april vrijwel uitverkocht raakt. En dan praat je over een periode van een kleine week. We kunnen dan terugzien zien op een uitstekend seizoen.”

Geleidehonden

Meta Neeleman kan terug- en vooruitkijken. In de meest letterlijke zin van het woord. De mensen voor wie ze zich met ingang van begin april voornamelijk gaat inzetten kunnen dat niet: ze zijn blind of zeer slechtziend en zijn afhankelijk van een goed getrainde geleidehond. Ook anderen met een beperking (denk aan met mensen met een vorm van autisme) zijn gebaat bij de hulp van honden. Het KNGF dat geld bijeenbrengt om die honden op te kunnen leiden is haar nieuwe werkgever. Een leidinggevende baan (ze wordt de baas) met het zwaartepunt op de financiële kant. En een baan die haar privé heel wat meer vrije avonden zal opleveren. Een mooie baan ook. ,,Je ziet wat er met het geld gebeurt. Een tastbaar resultaat: een opgeleide hond. Dat maakt het voor mij zo speciaal. Ik heb in het verleden ook altijd honden gehad. Ik ben wel een liefhebber, ja.”

Dat ze goed met centen kan omgaan heeft Meta Neeleman in Apeldoorn wel bewezen. Maar ook artiesten kregen van haar een warm welkom. Al stelde ze zich zakelijk op. ,,Ik kick niet zo op bekende mensen. In mijn vorige baan (deels journalistiek) heb ik er al veel ontmoet. Zij komen hier om te werken, net als ik en alle andere medewerkers. Ik heb hele leuke artiesten ontmoet, maar ook hele nare. Wat het meest is bijgebleven? Een hele lange nazit met Youp van ’t Hek al weer een paar jaar geleden. Dat het uiteindelijk twee uur is geworden lag niet aan mij. Ik denk dat hij het nu niet meer zo laat maakt.”

,,De mooiste voorstelling? Als ik er een moet noemen dan is het toch wel een kennismaking met waardevol toneel. Een tijdje geleden al weer. Een solovoorstelling waarin een actrice twee rollen speelde, een van een dementerende vrouw en een van haar dochter. Die voorstelling heb ik uiteraard helemaal uitgekeken. En dat was niet zo bij alle voorstellingen. Dat lukt je wat tijd betreft gewoon niet en ik heb ook niet zo’n zitvlees. Wel ben ik meer van theater gaan houden. En ik heb me wat meer kunnen verdiepen in dans. Ik vind het als ex-turnster boeiend om die soepele lijven te zien.”

Apeldoorn

Ze is niet bereid om zittend op de grond met haar neus de vloer te raken. Leuk voor een foto toch? ,,Maar ik kan het wel”, lacht ze. Wat ze wel heeft gedaan is lid worden van de Vrienden van Orpheus, de club van de donateurs. Afgelopen dinsdag nam ze daarvan afscheid. Dat uitzwaaien krijgt nog een vervolg. Medewerkers en de Raad van Commissarissen bewaart ze voor het laatst. Maar dat afscheid is betrekkelijk. Ze is vast van plan om als bezoeker de reis van haar woonplaats Baarn naar Apeldoorn te maken. Ze houdt van muziek, moderne opera, toneel en dans. ,,Als ik naar een theater ga, dan is dat Orpheus. Op de eerste plaats omdat het een hartstikke mooi theater is met een heel breed aanbod. Onze programmeur Marijt Helmink speelt daarin een belangrijke rol. Bovendien ben je sneller in Apeldoorn dan dat je van de ene kant van Rotterdam naar de andere moet rijden. Amsterdam ligt voor mij dichterbij, maar het duurt langer om op je bestemming komen. En het parkeren is hier stukken goedkoper.”

Die centraal liggende en relatief makkelijk te bereiken locatie zou Apeldoorn nog beter moeten uitspelen vindt ze. ,,Gevoelsmatig ligt Apeldoorn voor iemand uit de Randstad ver weg. Wij hebben dat vooroordeel proberen te veranderen, ook als congreslocatie, maar het blijft lastig. Ik denk dat ook de gemeente wat meer zou kunnen doen en moeten doen aan die naams-verbetering. Dat zou Apeldoorn ook als congresstad goed doen. Lukt dat, dan zijn er volop kansen voor Orpheus. Ik had gedacht en gehoopt dat we het wat sneller voor elkaar zouden krijgen. Maar het is een kwestie van de lange adem. Want Orpheus heeft veel te bieden aan congresgangers. Een aansprekende entourage, goede en zeer deskundige service en uitstekende maaltijden.”

Ze zit er ontspannen bij op haar haar laatste werkdag. ,,Hoe ik die ervaar? Heel goed. Aan alles komt een eind. Ik heb hier zesenhalf jaar met heel veel plezier gewerkt. Heel mooi is de samenwerking geweest met vijf andere, grote theaters in het land. Samen hebben we de opdracht kunnen geven om een musical als Fiddler on the Roof weer op de planken te brengen. Dat proces heb ik van begin tot eind meegemaakt. In april komen ze hier een week. Ook lokaal was het fijn binnen het Cultuurkwartier.”

En tot slot haar grootste blunder? De klap op de vuurpijl verbonden aan een smakelijke anekdote blijft uit. Ze komt met een verhaal over een begroeting. Ooit schudde ze uit beleefdheid een hand, maar ze wist even niet dat die toebehoorde aan Liesbeth List. De koningin van het chanson had zich nog niet opgemaakt…. De herkenning kwam voordat het pijnlijk zou zijn geworden. O ja, Meta had ook eens een paadje langs de zijkant van Orpheus willen laten aanleggen. Zonder daarvoor een vergunning aan te vragen. Dat pad kwam er dus niet. Het zij Meta Neeleman vergeven. Om de in stijl van Shakespeare en het grote toneel te blijven: Er zijn kwalijker zaken tussen hemel en aarde dan waarvan haar wijsheid droomt.