Eenheid in tegenstellingen: Orpheus, Dutch Classical Talent

Het is woensdagavond 13 april 2016. De plaats van handeling is het theater Orpheus. Het publiek smoest. De pianiste Andrea Vasi betreedt het toneel en beroert de portatief, een middeleeuws handorgeltje, terwijl de trombonist Sebastiaan Kemner ijle, droevige klanken produceert. Pasen is net achter de rug: de muziek hoort als een ijle ochtendstond, we zijn op weg naar de verwachting, we zijn op weg naar Pinksteren.

Vasi & Kemner: eenheid in tegenstellingen. Het programma zelf zit vol tegenstellingen: een aaneenschakeling van ballades vanaf rondom 1300 tot aan een zeer recent gecomponeerd stuk uit 2016: klassiek wordt afgewisseld met modern. Een ballade is een muziekstuk met een verhalend karakter, dat in de middeleeuwen ontstaan is. Er ontvouwt zich een muzikale tijdreis voor ons.

De tegenstelling uit zich ook in de ongewone combinatie van piano en trombone, geen alledaags verschijnsel. Het boeit het publiek vanaf het eerste moment. De klanken van de piano zijn opgebouwd uit aparte aanslagen, terwijl de klanken uit de trombone voortkomen uit een beweging. De pianiste weet lieflijke klanken af te wisselen met soms hamerslagen op de piano, terwijl de trombonist hier stabiel om heen weet te blazen, als een soort rots in de branding.

En de tegenstelling uit zich ook in hun karaktereigenschappen: de pianiste komt fel over, terwijl de trombonist een echte knuffelbeer lijkt, samen hebben zij ook iets laconieks. Toch weten zij beiden eenheid te creëren die weldadig overkomt: een warm bad.

Specifiek willen we hier benoemen de voor dit duo gecomponeerde ballade voor trombone en piano door Theo Verbey, geboren in 1959. Dit stuk bestaat uit drie onderdelen. Het eerste stuk is zwaar, indringend en meeslepend: we moeten diep zuchten, we voelen de wereld op onze schouders. Gelukkig is het 2de stuk een toccata: opwindende wervelende klanken die weer letterlijk en figuurlijk lucht geven; het publiek veert weer op en de gezichten staan weer op zonnestand. Ter afsluiting volgt een soort Bachiaanse koraal, waarbij de piano lichtvoetig klinkt terwijl de trombone lijzig en beroerend er door heen speelt. Werkelijk een meesterlijke compositie die subliem wordt uitgevoerd.

Ter afsluiting van de voorstelling horen we Maurice Ravel : het uit 3 liederen opgebouwde Don Quichotte à Dulcinée. Don Quichote, de man die tegen windmolens vocht en verliefd werd op een niet bestaande dame. Een verliefdheid die bijna te grootse vormen aannam, waarbij Don Quichotte vrijelijk kon fantaseren.

De muziek wekt een glimlach op omdat de realiteit van verliefd zijn toch soms vele malen ingewikkelder is dan je soms zou wensen. Don Quichotte creëerde zijn eigen werkelijkheid, die vele malen comfortabeler is dan menige realiteit. Heerlijk om hierin te verdrinken en onze gevoelens te laten meeslepen op deze avond. En wat is toeval: de voorstelling wordt beëindigd met een soort Spaans drinklied. Het maakt de kelen van het publiek dorstig en in een mum van tijd is de zaal leeg en is het druk bij de bar. De ziel is beroerd, het lichaam vraagt om drank: we zijn net mensen.

Marilyn O’Brien en Pedro Waldenaar.