Kijk op de wijk: Christiaan Geurtsweg

Na een duo historici (Hardonk en Moerman) een andere richting: molenaars in Apeldoorn.
Ik heb even getwijfeld: “Kan ik Christiaan Geurts wel als onderwerp nemen?” Want: Alleen Apeldoorners, geen burgemeesters en geen Oranjes, was de regel die ik mezelf oplegde. Tja… en Christiaan Geurts is geboren in Beekbergen. In een redelijk ver verleden: 2 september 1818. Hij was wel lang werkzaam in Apeldoorn.

Christiaan bezat een molen dicht tegen het centrum aan. Op de plek waar nu ongeveer de parkeerplaats van Centraal Beheer is. Op die plek was heel lang een molen gevestigd: 1335 werd de eerste molen hier gebouwd!. Iets meer dan 600 jaar geschiedenis werd afgesloten in 1936: de molen werd gesloopt.

Een hele lange reeks eigenaren had de plek in eigendom. De eerste eigenaar was Graaf Reinald II. Het was een zgn. dwangmolen: mensen in de buurt waren verplicht hun graan door de molen op die plek te laten malen. Een gegarandeerde bron van inkomsten voor de graaf dus!. Daarna namen de hertogen van Gelre het over. De volgende eigenaar is misschien wel verrassend: het klooster Monnikenhuizen in Arnhem . Ja – Monnikenhuizen….Vitesse-fans denken misschien met nostalgie aan stadion Monnikenhuizen terug. Karthuizer monniken bezaten het gebied waar later het stadion werd gebouwd.

De familie van Stepraedt kwam in de 17e eeuw in het bezig van molen. Met de aankoop van het Loo door de Oranjes van van Stepraedt namen zij ook het molencomplex over. Op zijn 36e werd Christiaan Geurts de eigenaar. Hij koos als naam ‘Werklust’ voor zijn molen. Een brand verwoestte de molen, maar hij liet deze later herbouwen. Zo rond 1900 veranderde de molen van functie. Het werd, zoals zoveel molens in het Apeldoornse, een wasserij. Schooon water stroomde langs de wasserij. Werden de oude papierbakken daarna gebruikt als wasbakken voor de was van de klanten? Het zou kunnen. Ik weet het niet zeker.

Maar wel zeker is dat de zolder die vroeger dienst deed voor het drogen van het papier daarna gebruikt werd als droogplek voor de was. De zaken gingen niet voorspoedig: de wasserij werd gesloten en de molens raakten in verval. De sloop van de molens in 1936 noemde ik al. Een deel van de plek was heel lang herkenbaar als “hier stond vroeger de molen”. Er was nog steeds verval in de beek te zien. In de jaren 70 liet Centraal Beheer hier zijn Apenrots bouwen – ontworpen door Herman Hertzberger.

En nu terug naar Christiaan Geurts. Er zijn maar weinig gegevens over hem bewaard gebleven. Wel is terug te vinden dat hij trouwde met Jansjen van Riessen. Zij overleed kinderloos. De precieze datum is niet terug te vinden in de archieven. Wel trouwde Christiaan in op 21 december 1861 met Jenneken Berends. Bestaat er nog een Apeldoornser achternaam? Samen kregen 4 kinderen: 2 zoons en 2 dochters.

Christaan Geurts overleed in 1908 in de wijk Brink en Orden. Zijn weduwe, Jenneken, overleed 19 jaar later en werd bij hem begraven in een graf op de begraafplaats aan de Soerenseweg. Bezoeken van het graf is niet meer mogelijk : het is inmiddels geruimd. Helaas is heel weinig terug te vinden over de persoon ‘Christiaan Geurts’.