Natste gemeente moet meer doen!

Een aantal dorpsraden is boos op de Gemeente omdat die hun inwoners verbiedt regenwater op het riool te lozen. Zo valt te lezen in de Stentor van 3 september. Die stelling klopt niet. 

Maar ook de Apeldoorn loopt langzamerhand schromelijk achter in de belofte aan de gemeenteraad en de bevolking om hen te vrijwaren van de regenwateroverlast. En met de steeds snellere klimaatverandering, mocht dat niet en kan dat niet.

De dorpsraden vinden dat de Gemeente niet moet verbieden -buiten de stad- regenwater op het riool te lozen. En dat de Gemeente, inwoners en bedrijven beter kan stimuleren regenwater af te koppelen van de riolering dan te zwaaien met een verbod.

Sinds de Waterwet en de Wet gemeentelijke watertaken (2008-2009) zijn de verantwoordelijkheden van particulier, gemeente, waterschap en regering nog duidelijker neergezet. De “eigenaar van een perceel” is in eerste instantie zelf verantwoordelijk om regenwater op z’n eigen terrein kwijt te raken (in de bodem, de tuin, vijvers, wadi’s, oppervlaktewater etc.). Pas als dat redelijkerwijs niet kan, komt de gemeente om de hoek. En ook dan weer eerst via dezelfde rij van mogelijkheden en pas in de allerlaatste plaats via het riool!

Blijkens de brief reageren de dorpsraden overigens op de concept-hemelwaterordening en niet op de APV. Hoe die brief nou tussen de APV-stukken terecht is gekomen is mij niet duidelijk. Met mij zullen wel veel Apeldoorners benieuwd zijn naar die verordening, de regels, hun verplichtingen en de stimulansen van de gemeente in hun richting. Nu zijn die niet duidelijk!

De aanpassing in de APV; “gij zult in het buitengebied geen regenwater in het riool kwijtraken”, is niets anders dan oude wijn in nieuwe zakken. Het stond eerder in de bouwverordening maar door de veranderde wetgeving moet het een nieuw plekje krijgen. Niets nieuws onder de toenemende wolken.

En je moet er niet aan denken, dat vanwege doorgaande verstening of bijbouwen, daar toch weer regenwater in het riool verdwijnt.

Maar hoe zit het in de bestaande (oude) stad of dorpen.

En wat dat betreft is het jammer dat de Stentor het kaartje niet afdrukte bij het APV-voorstel.

Daar loopt Apeldoorn sterk achter de (eigen) feiten aan!

De toeristenfolders schrijven het niet……., maar Apeldoorn is ronduit de gemeente met de meeste regen van NL. Door de klimaatverandering valt ‘ie  onregelmatiger (na lange perioden van droogte) en in veel grotere hoeveelheden. Hoosbuien. Als de grond dan al uitgedroogd of versteend is neemt die niets meer op en stroomt alles vooral het riool in. Inderdaad uitgezonderd de nieuwbouwgebieden, sommige bedrijventerreinen en plekken waar bijvoorbeeld met beken ruimte is gemaakt en regenwater is afgekoppeld.

Apeldoorn en z’n dorpen heeft echter ongeveer 1500 ha. (85% van het bebouwd gebied!) met daarop daken en verhard oppervlak die allemaal uitkomen op een gemengd rioolstelsel (vies huishoudwater plus regenwater).

Bij het eerste Waterplan plus het rioleringsplan in 2005 is aan de gemeenteraad en de bevolking beloofd van die 1500 ha. t/m 2015 190 ha. (maar 13% !) aan verharding en dus regenwater af te koppelen. Daarvan is blijkens de raadspresentatie van juni jl. maar 52 ha. gerealiseerd. Dus maar 27% van de doelstelling en maar 3.5% van Apeldoorns areaal.

Dat is teleurstellend.

Ook uit dat verslag blijkt bij ambtenaren en College wel enige paniek. Er valt te lezen dat, gezien de huidige klimaatscenario’s het af te koppelen areaal zeker 6x zo hoog zou moeten liggen. Zelfs dat, zou nog maar 21% van het areaal betekenen. En via grootschalige maatregelen een zeer forse verhoging van het Rioolrecht (daarover hieronder meer).

Genoeg reden lijkt mij voor de Raad, het College hierover eens stevig aan de tand te voelen.

Zeker in het licht van het nieuwe Rioleringsplan 2016-2020 in oktober en de “schimmige” hemelwaterverordening.

Ach; “is het allemaal zo erg”, zullen sommigen van u zich wellicht afvragen. Tja, de straten staan soms ontzettend blank, de Koninginnelaan en de noordelijke ring zijn soms één grote rivier en dan vliegen de putdeksels uit de straat. Maar toch léúk als onze kids in dat water kunnen spelen als de zon weer te zien is. Ach, dat water loopt weer weg. (Never mind het toiletpapier en de drollen)

Feit is dat we in ieder geval -zeker als we niets doen (nog lang daarna)- de komende 30 jaar met een ontwikkeling geconfronteerd worden die vergaand is en ernstiger wordt. Dat het klimaat op deze Aarde verandert, daarover is 99% van de wetenschappers het eens. Dat is het gevolg van ons overmatige gebruik van fossiele brandstoffen, de intensieve landbouw, de ontbossing etc. all over the world. Met die gevolgen staan we nog maar aan het begin en worden armere landen gelegen aan rivierdelta’s (en eilanden net boven de zeespiegel, of verwoestijnde landen) nog sterker geconfronteerd dan wij.

Er zit in het klein niets anders op, dan dealen met dit vraagstuk.

Het is dwaas dat we er weinig aan doen dat onze natuur, (ook direct in en om de stad) en de landbouw, tegen de extreme tussentijdse droogtes, rustig gevoed zou kunnen worden door het regenwater dat we in de bodem laten zakken, opvangen op -groene- daken, in plassen, beken of wadi’s. Bovendien verlichten we er de hitte mee in de stad. Op een hete dag is het in Apeldoorn 5% warmer dan in bijvoorbeeld Terwolde.

Het is dwaas dat we schoon regenwater samenvoegen met vuil huishoud- of industrieel water. Ik vergelijk het altijd met een emmer poep en pies die je in het Bosbad zou gooien. Dan moet het hele bad leeggepompt en schoongemaakt voordat je er weer kan zwemmen. Terwijl geconcentreerd vuil-water beter is te zuiveren é

n er ook nog eens grondstoffen (kunstmest!) en energie zijn uit te halen.

Zo’n 20% van alle belasting die de gemeente binnenhaalt, betreft het Rioolrecht. Daar mogen de bewoners/bedrijven in de oudere bebouwing ook wat voor terugverwachten en niet alleen de nieuwbouwwijken of stadsvernieuwingsgebieden, als het om afkoppelen van regenwater gaat.

Daar ben ik het dus eens met de dorpsraden.

Het is voor de komende periode ontzettend belangrijk om:

• Bewonersinitiatieven te organiseren en te ondersteunen die gaan over het afkoppelen van regenwater. Zoek ze op. Bevorder ze. Vergelijkbaar met de wijk Kerschoten die z’n eigen wijk energieneutraal maakt. Ontsluit alle informatie die er te vinden is gericht op de Apeldoorners. Richt een Regenwaterservicepunt op. Voor raad en advies.
• Verleen subsidie (vanuit het Rioolrecht) voor elke m2 verhardings- of dakoppervlak die concreet wordt afgekoppeld, bijv. € 10 – € 20. Zodat je eigen initiatief stimuleert.
• Ontwikkel werkgelegenheidsinitiatieven. (Nu staan immers veel mensen uit weg- en waterbouw, de hoveniersbranche of met een dagbestedingsbehoefte aan de kant. Als over 5 jaar pensioenuitstroom een feit is, hebben we hun vaardigheden echt nodig en hebben ze een nieuw vak. Daar is NL. altijd sterk in geweest, en nog.). Laat hen met kennis en de schop in de hand “afkoppelaars” helpen.
• En last but not least. Na het zoet komt het zuur. Onderzoek samen met waterschappen en het Rijk een andere vorm van “waterbelastingen” waarbij Niet Hebben Afgekoppeld ook belast wordt ipv. alleen maar de woningwaarde of de grootte van het gezin. In de BRD doet men dat al een aantal jaren. En dat heeft tot grote positieve veranderingen geleid.

Kom af van het denken in beton en alleen de grootschalige aanpak!

Eppo Gutteling, waterschapsbestuurder Vallei en Veluwe, uit Apeldoorn.