Van samen verzorgen naar samen opvoeden

Kinderdagverblijf Ukkie uit Apeldoorn vierde op 1 september 2012 haar 25-jarige bestaan. Dit particuliere initiatief is inmiddels niet meer weg te denken uit Apeldoorn. Het is een familiebedrijf met aan het hoofd ‘oma’ Ruth. Zij richtte haar kinderdagverblijf op in een tijd waarin het nog niet zo gebruikelijk was dat moeders buitenshuis werkten. “Ik wilde beter zijn dan de kinderopvang waar mijn jongste dochter naar toe ging, toen ik begon te studeren. Ik vind het belangrijk dat ouders naar het werk kunnen en met een prettig gevoel hun kind achterlaten. Aan die uitgangspunten is nooit iets veranderd.” Inmiddels werken manlief en twee van hun drie kinderen ook binnen het bedrijf.

Ruth en Albert van de Laar komen beiden uit grote gezinnen (resp. 11 en 9 kinderen). In de tijd dat zij opgroeiden waren hun moeders druk met het huishouden en werkten hun vaders veel buitenshuis. Er was weinig aandacht en tijd voor het individuele kind. Kinderen werden veelal aan hun lot overgelaten en voedden voornamelijk elkaar op.

Ruth en Albert kregen zelf 3 kinderen. Ruth nam de tijd voor haar kinderen en ondernam veel met hen. De kinderen gingen overal mee naar toe. Het was belangrijk dat de kinderen netjes opgevoed werden, er netjes uitzagen, goed gevoed werden en kind konden zijn. Er was dus veel tijd en aandacht voor de kinderen, maar bewust opvoeden had nog geen aandacht.

Dochter Miranda heeft minder tijd voor haar 2 kinderen, maar is sterk gericht op quality-time met hen. Zij zorgt ervoor dat als ze vrij is met haar kinderen, ze er ook echt voor hen is. Ze voed haar kinderen zeer bewust op en vindt het vooral belangrijk om het beste uit haar kinderen te halen.

Verhalen vanuit verschillende generaties. In de 25 jaar dat Ruth binnen de kinderopvang werkt, ziet zij parallellen tussen de ontwikkelingen binnen de opvoeding en de kinderopvang. Stond er in haar tijd het verzorgen centraal, nu ligt de focus op pedagogisch handelen oftewel opvoeden.

Hadden de kinderen vroeger nog een vast programma op het dagverblijf, nu mogen de kinderen een activiteit uitkiezen en zelf bepalen wat zij gaan spelen. Ze hoeven ook niet langer voorbewerkte knutsels af te maken. De eigen creatie van de kinderen staat nu centraal. En boterhammetjes? Die smeren de kinderen zo vroeg mogelijk zelf. Peuters die leren ook al hun brood snijden. Was het nog zo dat de jasjes vroeger aangetrokken werden door de leidsters, nu trekken de kinderen al zelf hun jasje aan met behulp van een trucje. Waar er vroeger veelal vanuit automatisme gehandeld werd, word er nu bewust gepland. Er is focus op kennis in plaats van op vaardigheden. Nog een groot verschil: er zijn tegenwoordig ook mannen werkzaam in de kinderopvang. Het belang daarvan wordt zelfs steeds meer onderbouwd. Vroegsignalering door gerichte observaties, cameratoezicht, digitalisering en ontwikkelingsgerichte speelpleinen zijn zichtbare veranderingen in een kwart eeuw.

De grootste verandering is echter dat werken binnen de kinderopvang een VAK is geworden. Kon Ruth 25 jaar geleden haar zaak nog starten met 1 opgeleide medewerker en voor de rest vrijwilligers, nu is dat onmogelijk. En terecht. Want het gaat wel om onze kinderen!

Na 25 jaar geldt nog altijd hetzelfde principe: “Met het beste voor uw kind, het beste met uw kind voor!”