Zuid-Afrikaanse Passie voelbaar in Orpheus

Een bijna volle zaal van Orpheus mocht op woensdagavond 1 april even aanschuiven bij de South African Road Trip. De reis van de 15 Xhosa zangers van hun hoofdstad Mthatha naar de townships van Kaapstad werd soms een lijdensweg. Wat ze overeind hield, waren de traditionele liederen, de saamhorigheid en hun grote held en clanlid: Nelson Mandela.

Onderweg kon iedere gebeurtenis aanleiding zijn voor een lied. Een regenbui waarbij je in het gezang de druppels hoorde vallen op de uitgedroogde aarde. De mannen die vocaal de draak staken met het eeuwige geroddel van de dames. Het werd later weer bijgelegd in “De rozen van Zuid Afrika”. Vertaling van de teksten in Xhosa met het typische klakkend tonggeluid, was niet nodig.

De intentie werd vanzelf duidelijk door de bijbehorende geluiden en bewegingen van de 5 dames en 10 heren ondersteund door 2 muzikanten. Sluipende bewegingen en klauwende handen kondigden een tussenstop aan bij een wildpark. Tussen alle vrolijkheid door gunden de clanleden ons een blik in hun wereld. Op de achtergrond filmbeelden van de 1200 kilometer door landschap: ruwer dan ruw, armer dan arm en verlaten door velen. Veel Xhosa zoeken hun heil in de golfplatenjungle van Kaapstad. Ze proberen de taal en tradities te behouden door een sterke gemeenschapszin: Ubuntu.

Een jongeman in een township had op kerstavond geen geld en geen eten. Zijn vrienden kwamen langs en om hem te helpen en verwisselden hun mooiste kleren voor het schooluniform. Al zingend gingen ze langs de deuren en haalden zo geld op. Als na dit interview een zangeres muziek geeft aan dit lijden, gaat er een siddering door de zaal.

De gedachte aan de The Passion komt bovendrijven. Het Nederlands muziekspektakel voor de paasdagen eindigt altijd met hoop. Ook de Xhosa staan samen sterk in navolging van hun grote voorbeeld “Mabida”. Als het eindstation na anderhalf uur in zicht is gaat het volume van alle donderbruine stemmen omhoog.

Volledig opgewarmd kunnen we de Apeldoornse kou en storm weer trotseren. Producent Inge Bos is geslaagd ons deelgenoot te maken van haar passie voor Zuid-Afrika. Een extra dimensie was de voelbare strijd van de zingende Xhosa voor het behoud van hun unieke taal en cultuur. Een aanrader.

Door Janny Bos